پایان نامه تاثیر عوامل دینی، خانوادگی و ملی در هویت اجتماعی دانش آموزان

چکیده

این پایان نامه با هدف بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور از سه بعد دینی، خانوادگی و ملی شکل گرفته است. فرضیات اصلی این تحقیق عبارتند از : جنس، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، میزان رضایت از خود، درونی شدن ارزشها، هماهنگی ارزشهای گروهی، تایید دیگران که بر هویت اجتماعی دانش آموزان موثر می باشند.

این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام شده و از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری تمام دانش آموزان پایه اول و دوم و سوم متوسطه نیشابور (15336 نفر) می باشند. حجم نمونه 375 نفر شد که 190 نفر دانش آموز پسر و 185 نفر دانش آموز دختر را در بر می گیرد. شیوه نمونه گیری قشر بندی است که نمونه ها از رشته های عمومی، انسانی، تجربی، ریاضی، فنی و حرفه ای و کار و دانش به تفکیک جنس و پایه تحصیلی به صورت تصادفی انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از t-test و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل چند متغیری (رگرسیون چندگانه) و تحلیل مسیر صورت گرفته است.

نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل (میزان رضایت از خود، درونی شدن ارزشها، هماهنگی ارزشهای گروهی و تایید دیگران ) با متغیر وابسته هویت اجتماعی و سه بعد آن (ملی، دینی، خانوادگی) رابطه معنا دار مثبت وجود داشت. یعنی با افزایش متغیرهای مستقل متغیر وابسته هم افزایش می یابد. و بین متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی با هویت اجتماعی رابطه معناداری وجود نداشت. ولی با بعد ملی رابطه معنا دار و معکوس و با بعد خانوادگی رابطه معنادار و مثبت وجود داشت. یعنی هر چه پایگاه اقتصادی - اجتماعی والدین بالاتر باشد، هویت ملی آنان ضعیف تر و هویت خانوادگی آنها، قوی تر می شود. بین متغیر جنس با هویت اجتماعی رابطه معنادار وجود نداشت ولی با بعد دینی رابطه معنادار وجود داشت. بدین معنا که : دختران هویت دینی قوی تری نسبت به پسران داشتند.

کلید واژه ها: جنس، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، درونی شدن ارزشها، هماهنگی ارزشهای گروهی، تایید دیگران، رضایت از خود، هویت اجتماعی، هویت دینی، هویت خانوادگی، هویت ملی

اهداف تحقیق حاضر عبارتند از:

شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور

بررسی میزان همبستگی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی از ابعاد : ملی، دینی و خانوادگی

- یافتن و ارائه راه حل برای بهبود هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور

چگونه می توان هویت اجتماعی را تعریف کرد؟

هویت اجتماعی به شیوه هایی که به واسطه آن ها جماعت در روابط اجتماعی خود از افراد جماعت های دیگر متمایز می شوند، اشاره دارد و برقراری و متمایز ساختن نظام مند نسبت های شباهت و تفاوت میان افراد و جماعت هاست. شباهت ها و تفاوت ها با هم اصول پویایی هویت و کنه زندگی اجتماعی هستند.

ارج و قرب عملی انسان ها برای یکدیگر به واسطه شباهت ها و تفاوت های میان آنها تعیین می گردد. در واقع تاریخ فرهنگی نوع بشر را می توان به منزله تاریخ مخاصمه ها و کوشش های مسالمت جویانه میان این دو مفهوم دانست. جنکیز در کتاب هویت اجتماعی خود معتقد است:

هویت اجتماعی یک بازی است که در آن رو در رو بازی می شود هویت اجتماعی، درک ما از این مطلب است که چه کسی هستیم و دیگران کیستند و از آن طرف، درک دیگران از خودشان و افراد دیگر چیست. از این رو هویت اجتماعی محصول توافق و عدم توافق است و می توان در باب آن نیز به چون و چرا پرداخت.

علاقه عمومی نسبت به هویت ممکن است به طور عمده، بازتابی از بلاتکلیفی ناشی از دگرگونی های سریع و تماس های فرهنگی باشد. با کسانی روبرو می شویم که هویت و سرشت آن ها بر ما معلوم نیست. با این حال دگرگونی ها مانند رویارویی زبان، مواجه ی سنت ها و شیوه های زندگی، تغییر شکل تقسیم کار، جریان جمعیت، فاجعه و مصیبت به هیچ رو مدرن نیستند. خودآگاهی درباره هویت اجتماعی؛ یعنی انسان بودن چیست، معنای انسان از نوع خاصی بودن چیست، آیا آدمیان همان هستند که جلوه می کنند...

خلاصه هویت اجتماعی

در هویت های اجتماعی امر فردی و جمعی در یک قالب جای می گیرند.

اگر هویت اجتماعی را به عنوان یک فرآیند به تصور در آوریم ممکن است بتوانیم از تمایز آشکار میان ساخت و عمل اجتناب کنیم.

اگر این فرآیندها به عنوان دیالکتیک ماندگار دو عامل متمایز درونی و برونی به تصور در آید. پس می توان از تعارض میان امر ذهنی و امر عینی دوری کرد.

نظم نهاد ها یا لااقل بخشی از آن، شبکه ای از هویت ها و روش های روزمره برای تخصیص مراتب به افراد است.

میان توزیع منابع و عقوبت ها در جامعه و هویت اجتماعی رابطه مستقیمی وجود دارد. هویت ملاکی برای توزیع است و طبق الگو های توزیع ترکیب می یابد.

با شناختن عامل درونی و برونی شناسایی، ارتباطی ضروری میان سلطه و مقاومت و فرآیند تعیین هویت اجتماعی بر قرار می شود.